Технологиялық өңдеу кезінде ұнның құнарлығы азаяды.Ұнның құнарлығын қалпына келтірудің бір жолы — ұнды дәрумендер мен микроэлементтермен байыту (фортификациялау).
Фортификациялау-ұнды тарту кезінде дәрумендер мен минералдарды (примекс деп аталатын витаминді-минералды кешен) қосу процесі.
Фортификациялау өнімнің сапасы мен қоректік құндылығын арттыруға мүмкіндік береді. Фортификация процесі кезінде жоғары және бірінші сұрыптағы бір тонна ұнға 150 грамм темір, мырыш қоспалары, фолий қышқылы мен В-тобының дәрумендері қосылады. Қоспа элементтері тағамдық сапаны арттырады, бірақ ұнның органикалық және басқа да қасиеттеріне әсерін тигізбейді және жанама құбылыстарды туғызбайды. Фортификацияланған ұнның сақтау мерзімі — алты ай. Ұн – көпшілік тұтынатын әмбебап және күнделікті өнім болып табылады. Осы себепті, бидай ұнының жоғары және бірінші сұрыптарын фортификациялау адам ағзасы үшін темір мен дәрумендер тапшылығының орнын толтыру мәселесін шешуде қолайлы, тез және экономикалық жағынан тиімді.
Адам денсаулығына қауіпі бар мәселелердің бірі – ас үлесіндегі темір мен фолий қышқылы сияқты дәрумендер мен минералдардың жетіспеушілігі. Адамның ас мәзіріндегі темір мен фолий қышқылы сияқты дәрумендердің жеткіліксіздігі анемия, жүрек қан тамыры аурулары, ана мен бала өліміне себеп болады. Күнделікті қолданыстағы тағам болғандықтан адам ағзасына аса қажетті темір, фолий қышқылы мен дәрумендерді ұнға қосу тиімді әдіс болып табылады. Гемоглобин нормасы қалыпқа келу үшін байытылғын ұн мен нанды 1-2 жыл тұрақты тұтыну қажет.
Темір жетіспеушіліктің алдын-алу мақсатында, ел аумағында сатылатын жоғары және бірінші сортты бидай ұнын, құрамында те-мірі бар дәрумендер мен минералды және басқа да заттармен міндетті байыту (фортификациялау) көзделген.
Құрамы дәрумендер және минералды заттармен байытылған ұн өнімдерін күнделікті тұтынуды үрдіске айналдыруға мән бергеніңіз жөн.
Әсел ЕСЕНБАЕВА,
аудандық санитариялық- эпидемиологиялық бақылау басқармасының бас маманы.
Comments